Tác giả: Jack
Newman, MR, FRCPC
Dịch: Minh Nga
Nguyễn
Một trong những lí
do mạnh mẽ nhất được nhiều chuyên gia y tế, các tổ chức chính phủ và các hãng sữa
đưa ra khi không khuyến khích và hỗ trợ NCBSM là vì “chúng ta không nên làm cho người mẹ cảm thấy có lỗi vì không cho con bú”.
Kể cả những chiến dịch quảng bá cho sữa mẹ cũng bị vùi dập vì cái lí do “không
làm cho người mẹ cảm thấy có lỗi” này.
Thực tế thì đây chỉ
là một thủ đoạn tinh vi. Nó là một cuộc tranh luận nhằm đánh lạc hướng mọi người khỏi sự
thiếu hiểu biết về sữa mẹ của quá nhiều nhân viên y tế. Điều này giúp cho họ
không cảm thấy có lỗi khi thờ ơ với việc giúp các mẹ vượt qua các khó
khăn khi cho con bú, mà những khó khăn này không phải là không thể vượt qua được
và nó có thể được ngăn chặn từ sớm nếu người mẹ không bị đánh giá thấp về khả
năng cho con bú của mình. Cái biện hộ này cũng tạo cơ hội cho các hãng sữa và
nhân viên y tế phân phát tài liệu quảng cáo về các hãng sữa và thậm chí mẫu
dùng thử tới tay những mẹ đang mang thai và mới sinh con, đạt được mục đích là
những tài liệu và sản phẩm dùng thử này làm giảm tỉ lệ và thời gian NCBSM.
Hãy cùng nhìn vào
đời thực. Nếu một mẹ mang thai đi khám bác sĩ và nói rằng mẹ ấy hút 1 bao thuốc lá,
thì có phải là khả năng lớn là mẹ ấy sẽ ra về cảm thấy rất tội lỗi vì đang gây
hại cho con mình? Nếu mẹ ấy nói rằng mình đôi khi có uống vài cốc bia, thì khả
năng lớn là mẹ ấy sẽ ra về cảm thấy rất tội lỗi đúng không? Nếu người mẹ ấy nói
rằng mình nằm ngủ chung giường với em bé, các bác sĩ ở Mỹ sẽ làm cho mẹ ấy cảm
thấy có lỗi, mặc dù, điều này là điều tốt nhất cho mẹ và con. Nếu người mẹ đến
phòng khám và nói với bác sĩ rằng mẹ ấy đang cho em bé 1 tuần tuổi của mình uống
sữa tươi, thì bác sĩ sẽ phản ứng như thế nào? Tất cả các bác sĩ đều sẽ hoảng hốt
và giận dữ. Và họ sẽ dễ dàng làm cho người mẹ ấy cảm thấy có lỗi khi đã cho con
mình uống sữa tươi, và sau đó sẽ tạo áp lực để mẹ ấy cho con dùng sữa công thức.
(Không ép mẹ ấy cho con bú, phải nhấn mạnh lại điều đó, bởi vì “chúng ta không
nên làm cho người mẹ cảm thấy có lỗi vì không cho con bú”).
Vì sao sữa công thức
lại được ưu ái vậy? Lí do dĩ nhiên là vì các hãng sữa đã quá thành công trong
việc quảng cáo để thuyết phục cả thế giới rằng sữa công thức cũng tốt như sữa mẹ,
và vì vậy mà chúng ta không nên làm căng lên với những mẹ không cho con bú.
Trích lời Phó tổng giám đốc tập đoàn Nestle tại Toronto, ông nói “Dĩ nhiên là
quảng cáo rất có hiệu lực.” Nó cũng là niềm an ủi cho lương tâm của nhiều bác
sĩ mà họ cũng không cho con bú, hoặc là vợ của họ không cho con bú. “Tôi sẽ
không làm cho một người mẹ cảm thấy có lỗi khi không cho con bú, bởi vì tôi
không muốn bản thân mình cảm thấy có lỗi vì con tôi không được bú mẹ.”
Hãy nhìn vấn đề
này một cách kĩ càng hơn. Sữa công thức về mặt lý thuyết thì phù hợp với em bé
hơn là sữa tươi. Nhưng, thực tế, không có nghiên cứu nào chỉ ra được rằng có sự
khác biệt giữa những em bé ăn sữa bò tươi và những em bé ăn sữa công thức. Hoàn
toàn không có. Sữa mẹ, và việc cho con bú, và các hình thức ăn sữa mẹ đều có
nhiều lợi ích hơn so với sữa công thức, nhiều hơn là sữa công thức so với sữa tươi.
Và chúng ta chỉ mới bắt đầu biết đến những lợi ích này. Và hàng ngày thì có nhiều
nghiên cứu để cung cấp cho chúng ta thêm nhiều lợi ích. Có một số lượng nhiều
các data chỉ ra rằng, trên một diện rộng các xã hội khác nhau, thì trẻ bú sữa mẹ
và mẹ của chúng đều được hưởng những điều tốt hơn là trẻ ăn sữa ct. Các em bé
ít bị viêm tai giữa hơn, ít bệnh đường ruột hơn, và ít khả năng mắc bệnh béo
phì khi lớn lên và các bệnh khác. Người mẹ thì có ít khả năng bị ung thư vú và
ung thư buồng trứng, và có thể là còn được bảo vệ khỏi chứng loãng xương. Và đấy
mới chỉ là một vài ví dụ.
Vậy thì làm thế
nào để chúng ta ủng hộ NCBSM? Tất cả phụ nữ có thai và gia đình của họ đều cần
biết về những rủi ro khi nuôi con bằng sữa ngoài. Tất cả đều phải được khuyến
khích cho con bú, và tất cả đều phải được nhận những sự trợ giúp tốt nhất để bắt
đầu cho em bé bú ngay sau khi sinh. Bởi vì tất cả những ý định tốt, chỉ nói mồm
không, sẽ không giúp được người mẹ có đầu vú bị rát do con ngậm vú chưa đúng
cách. Hoặc người mẹ bị nói, và điều này rất không thích hợp, rằng mẹ ấy nên từ
bỏ việc cho con bú vì một bệnh lý nào đó ở mẹ hoặc ở em bé. Hoặc người mẹ chưa
tạo được sản lượng sữa đủ cho con bởi vì mẹ ấy được phổ biến những kiến thức
sai lệch. Xin hãy lưu ý rằng những lời khuyên từ các bác sĩ là một trong những
nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự thất bại trong việc cho con bú. Không phải là
nguyên nhân duy nhất, các yếu tố khác cũng quan trọng, nhưng các nhân viên y tế
thường có ảnh hưởng và sức thuyết phục quá lớn so với trình độ hiểu biết và
kinh nghiệm của họ.
Nếu người mẹ được
tiếp xúc với thông tin về những tác hại của việc nuôi con bằng sữa công thức và
quyết định nuôi con bằng sữa công thức, thì người mẹ đó đã suy nghĩ cặn kẽ để
đưa ra quyết định rồi. Những thông tin này không phải đi ra từ những hãng sữa.
Các tờ rơi của họ bao gồm những thông tin về lợi ích của NCBSM nhưng rồi lại tiếp
tục nhấn mạnh rằng sữa công thức của họ cũng tốt như sữa mẹ. Nếu một người mẹ
có những sự trợ giúp tốt nhất về việc NCBSM, và quyết định rằng NCBSM không phù
hợp với họ, thì tôi sẽ không cảm thấy buồn cho họ. Bạn nên hiểu rằng việc thay
đổi từ NCBSM sang bú bình rất dễ. Nhất là trong những tuần đầu tiên. Nhưng đổi
ngược lại từ bình sang bú mẹ thì ngược lại. Thường là rất khó hoặc không thể thực
hiện được, ít người có thể thành công.
Cuối cùng thì ai cảm
thấy buồn vì NCBSM? Không phải người mẹ mà quyết định nuôi con bằng sữa công thức
khi đã hiểu toàn diện vấn đề. Đó chính là người mẹ mà muốn cho con bú, đã cố gắng,
nhưng không thành công thì sẽ cảm thấy day dứt. Để tránh cho người mẹ không thấy
day dứt vì không NCBSM được thì việc cần làm không phải là tránh quảng bá
NCBSM, mà là quảng bá NCBSM đi đôi với những lời khuyên và hỗ trợ có ích. Điều
này không xảy ra ở hầu hết các nước Bắc Mỹ và Châu Âu (và dĩ nhiên là càng không có ở Việt Nam).
